Begeleiding voor gevorderden

Column Blindganger

Kim van Iersel, Wim Pierik en Frank Ter Beek schrijven beurtelings een column in het kwartaalblad De Stem van Grave over hun uiteenlopende ervaringen in
het dagelijks leven.

Column Kim van Iersel

Begeleiding voor gevorderden

In het dagelijks leven van iemand die blind of zeer slechtziend is, zijn ontmoetingen vaak verrassend. Soms hartverwarmend of ronduit pijnlijk – en af en toe ook gewoon hilarisch. Je kunt gevraagd en ongevraagd hulp krijgen. Dat gaat vaak prima, af en toe ook niet, en soms levert het onverwachte taferelen op die je niet snel vergeet.

Neem bijvoorbeeld de taxichauffeur die mij naar het verkeerde deel van een flatgebouw bracht. Toen ik dit ontdekte en naar buiten liep, kwam hij snel op me af en greep mijn arm om me terug te begeleiden. Alleen… boem! Hij had even de bumper van een geparkeerde auto gemist. We lagen bijna samen op straat. Het was pijnlijk én lachwekkend tegelijk.
Gelukkig zijn er ook chauffeurs die het wél begrijpen. Eén vroeg me vriendelijk: “Zal ik u helpen met de gordel of lukt het zelf?” Wat een verademing! Hij gaf me de ruimte om mijn spullen zelf te regelen en begeleidde me op een respectvolle manier, bijvoorbeeld door mijn hand op de deur te leggen. Zo hoort het: behulpzaam zijn zonder de autonomie van de ander te ondermijnen. Dat lijkt eenvoudig, maar is vaak een kwestie van inlevingsvermogen en goede communicatie.

Niet iedereen heeft dat in de vingers. In een attractiepark liep ik gearmd met mijn man over een draaiend plateau, onderweg naar een bootje. Plotseling greep iemand — geen idee wie — stevig mijn arm vast. In een soort houdgreep. Dat, in combinatie met het draaiende platform en luide muziek, was behoorlijk desoriënterend. Dit maakte het tevens gecompliceerd om uit te leggen dat deze ‘hulp’ niet helpend was! Ik zei rustig: “Het lukt wel hoor.” Waarop zij bits reageerde: “Dan niet!” en wegbeende. Tja…
Gelukkig zijn er ook lichtpuntjes. Zoals de arts die me na een behandeling simpelweg uitlegde: “Volg de tafel aan uw linkerhand, dan komt u om de hoek bij uw stoel.” Geen fysiek gedoe, gewoon duidelijke taal. Eenvoudig, doeltreffend en vooral respectvol. Zulke momenten geven vertrouwen en laten zien dat zo’n aanpak een groot verschil kan maken.

Als ik zelf om hulp vraag, kan ik uiteraard aangeven hoe ik het liefst begeleid wil worden. Soms is een uitgestoken hand genoeg. Soms juist even niet.
De wereld van “blindenbegeleiding” is een mengelmoes van goedbedoelde intenties, komische misverstanden en waardevolle momenten. We zijn allemaal lerende in deze kleurrijke, soms wat kromme wereld. Dus, laten we elkaar vooral met een lach tegemoet treden, en misschien, heel misschien, ontdekken we samen dat de weg naar begrip een avontuur op zich is.

Uit De stem van Grave, jaargang 75, jubileumeditie, augustus 2025